Gratis adviesgesprek Offerte aanvragen

Nederland is aan het verduur­zamen. Zonnepanelen zijn tegen­woordig dan ook normaal in het straatbeeld. De combinatie met een groen sedumdak zie je echter nog niet zo veel. Terwijl deze samen­werking wel heel veel voordelen heeft. In dit artikel bekijken we wat er komt kijken bij het combineren van zonne­panelen met een groendak.

Heb je al zonnepanelen of ben je van plan ze aan te leggen? Met een groendak rondom de panelen kun je veel voordelen meepakken.

foto zonnepanelen dak almere
Zonnepanelen zijn inmiddels redelijk normaal in het straatbeeld.

Niet alleen zorgt deze combinatie voor een hoger rendement van je zonne­panelen­installatie, maar ook de levensduur van de panelen gaat omhoog. Het groene dak zelf biedt daarnaast diverse voordelen, zoals een verbetering voor de biodi­versiteit. Dubbel duurzaam dus!

In dit artikel gaan we uitvoerig in op de voordelen van deze vorm van multi­functionele groene daken. Daarnaast vertellen we meer over de typen groene daken, geschikte montage­systemen en tenslotte geven we tips voor de installatie.

Gele daken

De mogelijke functies die een dak kan hebben worden in de praktijk vaak aangeduid met kleuren. Daken met een energie-opwekkende functie (energie­daken) worden ook wel gele daken genoemd. Groene daken zijn bedekt met beplanting, waarmee ruimte voor de natuur wordt gecreëerd. Daarnaast kennen we ook rode daken voor recreatie en blauwe daken, voor daken waarop regenwater vast­gehouden kan worden.

Met een geel-groene combinatie heb je een mooie combinatie te pakken.

Naast deze hoofd­groepen wordt er in de praktijk ook gesproken over oranje daken (daken gebuikt voor mobliteit, zoals een dakbrug), paarse daken (daken om op te wonen) en grijze daken (geschikt voor bijvoorbeeld schoor­stenen en kasten van klimaat­beheersings­systemen)

Zonnepanelen of zonneboiler

Voordat we kijken naar groene daken is het interessant om kort het verschil tussen zonnepanelen en zonneboilers toe te lichten. Zowel zonne­panelen als zonne­boilers worden vaak op daken geplaatst. En beiden wekken wekken energie op d.m.v. de zon. Toch zijn er grote verschillen in hoe beide systemen die opgewekte energie omzetten.

Een zonneboiler - ook wel zonne­warmte­systeem of zonne­collectoren genoemd - gebruikt zonne-energie om water op te warmen. Vervolgens wordt dit warme water gebruikt in huishoudelijk gebruik.

Bij zonnepanelen (pv panelen) gaat het om zonne­stroom­systemen. Door gebruik te maken van de zon wekken de panelen energie op, waarmee je elektrische apparaten van stroom kunt voorzien.

Hoewel je een groendak ook prima rondom de panelen van een zonne­boiler­systeem zou kunnen leggen, zien we dit in de praktijk maar weinig. Daarom focussen wij ons in dit artikel op de combinatie zonne­panelen met een groendak.

Plat of schuin dak

Daken zijn er in allerlei soorten en maten. Als het gaat om de combi­natie zonne­panelen en een groendak is het platte (of zeer licht hellende) dak het meest ideale type. Je kunt de zonnepanelen makkelijker in de ideale hoek t.o.v. de zon positio­neren en je hoeft geen maatregelen te nemen om te voorkomen dat het groene dak van je dak af glijdt. Ook hoef je geen extra voor­zieningen aan te brengen waarmee je je groene dak in zeer droge periodes water kan geven. Op een schuin dak loopt regenwater sneller weg en kan dit wel nodig zijn.

De installatie van een of beide maatregelen zal dus goedkoper uitvallen dan bij een schuin dak. Om die reden zie je dus minder vaak schuine daken met zowel zonne­panelen als een groendak.

Omgevingsvergunning

Een andere reden waarom deze combinatie niet vaak op woningen met een schuin dak wordt gelegd heeft te maken met vergun­ningen. Afgezien van monumenten en beschermde stads- of dorps­gezichten, hoef je in de praktijk doorgaans geen omge­vings­vergun­ning aan te vragen (mits je voldoet aan een aantal eisen). Voor dit type veel­voorkomende en kleinere bouw­activi­teiten zijn er namelijk uit­zonderingen gemaakt.

Een van de eisen voor het plaatsen van zonne­panelen op schuine daken is dat de zonnepanelen in of direct op het dakvlak worden geplaatst. Het is dan een beetje afhankelijk van hoe de combinatie wordt aangelegd of je hieraan voldoet. Leg je het groene dak deels onder de panelen, dan zul je een omgevings­vergunning moeten aanvragen. Dit 'gedoe' (samen met de hogere kosten voor de aanleg) zal in de praktijk voor veel mensen een reden zijn om hier bij hun woning niet aan te beginnen.

Zonnepanelen met een groendak verenigen is dus het meest interessant op een plat dak. In dit artikel gaan we daarom uit van deze situatie. Maar welk type groendak past hier eigenlijk het beste bij?

Afbeelding als illustratie bij artikel Groen dak met zonnepanelen combineren

Iedereen kan een sedumdak aanleggen!

Je eigen groene dak aanleggen is heel een­voudig met onze doe-het-zelf pakketten. Complete pakketten voorzien van sterke, mooie sedum­planten inclusief alle beno­digde materi­alen en een duide­lijke handleiding.

Bezoek onze webshop voor een overzicht van de pakketten en bijbehorende materialen.


Bekijk Sedumpakketten right arrow icon

Typen groendak

Groene daken zijn er in verschil­lende soorten. Grofweg maken we hierin onderscheid tussen intensieve en extensieve groene daken.

Intensieve groene daken

Dit type dak lijkt nog het meeste op een normale tuin, maar dan op je dak. Er wordt in deze gevallen dan ook wel gesproken over een daktuin. De planten of bomen hebben een vrij diepe worteling, waardoor de benodigde voedings­bodem vrij dik moet zijn. De opbouw van een intensief groendak bestaat uit ten minste 15 cm. Met alle gevolgen voor het gewicht, wat kan oplopen tot wel 500 kg/m2.

En wanneer je denkt aan een tuin denk je al snel aan onderhoud. Een intensief groendak vraagt dan ook om meer onderhoud dan een extensief groendak. Denk hierbij aan onkruid verwijderen of het snoeien en bewateren van het groen. Omdat er bij dit type vegetatie­dak vaak wordt gewerkt met grote planten of bomen (die schaduw op de zonnepanelen kunnen werpen) wordt de combinatie met zonne­panelen hier niet vaak aangelegd.

foto van groendak met daktuin eindhoven
Voorbeeld van een intensief groen dak (daktuin)

Extensieve groene daken

Een extensief groendak bevat vaak planten die zichzelf grotendeels in stand kunnen houden, zonder al te veel onderhoud. Op dit type groene daken worden vaak sedumplanten, mossen en kruiden voor geplant. Dit type groen wortelt zich minder diep dan de grotere struiken of bomen op een intensief groendak.

De de opbouw van een extensief groendak - ook wel substraat­laag genoemd - ligt vaak tussen de 7 en 17 cm. Logischer­wijs is het gewicht van een extensief groendak daarom lager dan het gewicht van een intensief groendak.

Sedum

Je raad het waarschijnlijk al: in de meeste gevallen worden zonne­panelen gecombi­neerd met de extensieve variant. De plant die hiervoor het vaakst wordt gebruikt is Sedum.

5 sterke kanten van sedumplanten

Sedum is een fantastisch plantje uit de vet­planten­familie dat onderhouds­arm is, zich niet diep wortelt en daardoor geen dikke voedingslaag nodig heeft.

  • Sedumplantjes blijven klein, waardoor ze niet snel over de zonne­panelen heen zullen groeien. Geen schaduw en dus ook geen rendements­verlies veroorzaakt door de planten.
  • Sedum is een weerbestendige plant. Droogte, vrieskou of extreme regen overleven de planten in de meeste gevallen. Staan de plantjes in de schaduw van de zonnepanelen? Zolang ze dagelijks een uur of 4 direct zonlicht krijgen zullen ze het prima vinden.
  • Het is een onderhoudsarme plant. Bij de aanleg is genoeg water geven belangrijk. Daarna hoef je jaarlijks hooguit een of twee keer het dak op, om te controleren op wortelschietend onkruid of het strooien van een beetje sedummest.
  • Sedum is gemakkelijk aan te leggen rondom de panelen. Een sedumdak wordt aangelegd met behulp van sedummatten (zoden) of sedum­cassettes. (zie ook hierna)
  • De combinatie groendak met zonnepanelen zorgt voor aardig wat gewicht op het dak. Omdat een sedumdak een stuk lichter is dan een intensief groendak, wordt er doorgaans voor deze vorm gekozen.

Sedum is dus een plant die zich prima thuis voelt onder of rondom een zonne­panelen­installatie. Wat de voordelen deze combinatie zijn leggen we je uit in het het volgende hoofdstuk.

foto van sedumplanten met een bij

Voordelen zonnepanelen op een sedumdak

Zowel zonnepanelen als sedumdaken hebben de nodige voordelen. Door deze twee duurzame oplossingen te bundelen kun je deze eigen­schappen versterken. Met een mooi woord synergie of het synergie-effect genoemd. De vier belang­rijkste voordelen van dit type "dubbel­doeldak" zetten we hieronder uiteen.

1. Meer rendement van je zonnepanelen

De meeste mensen weten dat de hoeveelheid vermogen dat wordt opgewekt afhankelijk is van de hoeveelheid zonlicht dat op het paneel valt. Wat niet iedereen weet is dat ook de temperatuur van een paneel hierbij een grote rol speelt. Panelen die op een zomerse dag de hele dag in de zon staan kunnen namelijk behoorlijk warm worden. Op een dag met buiten­temperaturen van meer dan 25 °C kan de temperatuur van een paneel maar zo 50 °C zijn. Heb je een (grijs) bitumen dak en zijn de panelen laag op het dak geplaatst (weinig lucht­circu­latie), dan kan dit oplopen tot 65 °C of meer.

grafiek temperaturen boven een dak
Deze grafiek laten zien dat de tempe­ratuur boven het groendak (groen) gedurende de hele dag dicht bij de werke­lijke buiten­tempe­ratuur (rood) blijft, terwijl de tem­peratuur boven een dak met bitumen (zwart) fors oploopt. (Foto © ZinCo)

Een gemiddeld zonnepaneel werkt het efficiëntst tot een temperatuur van ongeveer 25 °C. Wordt het paneel warmer? Dan kun je te maken krijgen met rendementsverlies. Minder opbrengst dus. Dat kan een afname zijn van 0,35-0,5% per graad celsius zijn, afhankelijk van het merk en type zonnepaneel.

Tijdens die warme zomerdag kun je dan maar zo 10-15% minder vermogen opwekken. Hoe fijn zou het dan zijn wanneer je je zonnepanelen een beetje kan koelen. Laat dat nou een van de voordelen van een sedumdak zijn!

Met een sedumdak rondom de zonnepanelen heb je veel minder last van rendements­verlies, omdat het groene dak de omgevings­temperatuur omlaag brengt. Doordat de planten vocht opnemen en vervolgens weer verdampen, onttrekken ze warmte uit de lucht. Dit effect kan er in de zomer voor zorgen dat de temperatuur van panelen op een groendak beperkt blijft tot een 35 °C. De sedum­planten functio­neren dus als een soort natuurlijke airco voor de zonnepanelen.

4-15% rendementswinst

Uit een drie jaar durend onderzoek van groendakleverancier ZinCo (pdf) - conform de internationale Standaard Test Condities - volgt dat een groendak het rendementsverlies ten minste 4% kan beperken. Andere studies laten zien dat dit kan oplopen tot wel 15%.

De exacte winst - of eigenlijk: beperking van het verlies - is dus lastig te geven en hangt af van de omstandigheden van de betreffende installatie. Vast staat dat een groendak een aanzienlijke bijdrage levert aan het verminderen van rendementsverlies van een zonnepaneel. En dus aan een betere opbrengst en snellere terugverdientijd van je zonnepaneleninstallatie. Je kunt je voorstellen dat dit bij grotere oppervlakken kan oplopen tot serieuze bedragen.

Logo Soly zonnepanelen
foto monteur met zonnepaneel
zonnepanelen op een plat dak

Hoeveel leveren zonnepanelen jou op?

Al meer dan 30.000 huishoudens en bedrijven kozen voor Soly. Soly maakt zonne-energie toegankelijk voor iedereen die vandaag wil besparen en mee wil bouwen aan de duurzame wereld van morgen.

Bereken direct hoeveel zonnepanelen je nodig hebt, hoeveel stroom ze opwekken én wat je daarmee bespaart.


hand point icon Bereken besparing

2. Langere levensduur van de zonnepanelen

We blijven nog even bij het onderwerp warmte. Want een sedumdak heeft op dit gebied ook nog een ander voordeel: de temperatuurverschillen zijn een stuk kleiner. Dat geeft voordelen, aangezien bijna alle stoffen uitzetten wanneer ze warm worden, en krimpen wanneer ze afkoelen. En dit voordeel is niet alleen bevorderlijk voor je dakbedekking, wat ook gevoelig is voor deze effecten.

Tempera­tuurverschillen

Ook zonnepanelen kunnen door tem­pera­tuur­verschillen gaan krimpen of juist uitzetten. Dit wordt ook wel thermische spanning genoemd. Hierdoor kunnen er haarscheurtjes in de zonnepanelen ontstaan. Deze zogenaamde haarscheurtjes of ‘microcracks’ kun je zien als hele kleine kabelbreuken. Heb je hier teveel van, dan gaan je zonnepanelen minder opbrengen. Door beschadiging (degradatie) als gevolg van deze microcracks kunnen cellen van een zonnepaneel hierdoor op termijn 10% minder opbrengen.

Thermische spanning wordt minder op het moment dat de zonnepanelen omringd zijn door sedum. Overdag wordt het dak minder warm en in de nacht koelt het dak minder af. De temperatuur van de zonnepanelen blijft dus stabieler en de kans op scheurtjes wordt kleiner. Zonnepanelen op een groendak gaan om deze reden dus ook langer mee.

3. Extra boost biodiversiteit

Een algemeen voordeel van een groendak is dat het de biodiversiteit vergroot. Helemaal wanneer je gebruik maakt van sedum-kruidenmix­matten. Door een zonne-energie-installatie op een groen dak te installeren ontwikkel je er een klein ecosysteem. Door de variatie in schaduw en volle zon krijg je ook een afwisseling in temperaturen gedurende de dag. Op sommige delen zul je zelfs permanente schaduw hebben. Deze variatie zorgt voor een multi-cultuur aan planten en dieren, zo volgt uit onderzoek.

Uit het Zwitserse onderzoek blijkt dat de biodiversiteit op een groen dak met zonnepanelen groter is, dan op een gewoon groen dak. Zowel de diversiteit van het plantenleven als het aantal aanwezige insectensoorten gaat flink omhoog. Kortom, je creëert fijne, afwisselende leefomgeving voor allerlei dieren op je dak. Wat bijdraagt aan het herstel en behoud van de biodiversiteit.

4. Verbetert de brandwerendheid

Je groene dak zal met het Nederlandse weer een groot deel van het jaar vochtig zijn, dankzij de water­bufferende werking. Met een groendak - dat op de juiste manier is aangebracht - breng je dus ook een extra brand­werende laag aan op je dak. Daarmee verminder je het risico op brandgevaar.

Een goed aangelegd zonnepanelen­systeem zal niet snel vlam vatten. Toch is er volgens TNO (pdf) een zeer kleine kans (0,014%). Deze kans is groter wanneer je panelen in het dak liggen (indak-systeem), dan wanneer ze op het dak liggen(opdak-systeem). Bij het een indak-montage­systeem liggen de panelen en de kabels in het dak. De kabels en de connector zijn dan in direct contact met isolatie­materiaal en folie. Wanneer er fouten zijn gemaakt bij de installatie van een dergelijk systeem, kun je in het ergste geval te maken krijgen met brand.

Bij een opdak-systeem is dit risico een stuk kleiner (maar niet uitgesloten), omdat de kabels en connector doorgaans niet direct op de dak­bedekking liggen. Bij dit type montage­systeem kan een sedumdak ook een meerwaarde bieden. Sedum­planten slaan veel vocht op en branden dus slecht. Ook in tijden van droogte en hitte zit er relatief veel vocht in de bladeren. Met een sedumdak heb je een soort natuurlijke brand­werende deken op het dak dus.

Tips bij de aanleg

De voordelen van het synergie-effect van beide maatregelen zullen je duidelijk zijn, na het lezen van het vorige hoofdstuk. Maar hoe kun je de aanleg het beste aanpakken? Hieronder noemen we de belang­rijkste aandachts­punten bij het installeren van zonne­panelen en een groendak:

  • Volgorde van aanleg
  • Sedummatten of sedumcassettes
  • Montagesystemen zonnepanelen
  • Ligging van de zonnepanelen en het sedum
  • Ballast voor de zonnepanelen
  • Totaalgewicht
  • Regenwaterafvoer

Volgorde van aanleg

Als het gaat om in welke volgorde je de systemen aanlegt kunnen we drie scenario's onderscheiden:

  • Leeg dak (dak zonder zonnepanelen en vegetatielaag)
  • Zonnepanelen installeren op een bestaand groen dak
  • Een sedumdak aanbrengen rondom een bestaand zonne­panelen­systeem

Leeg dak

Begin je met een leeg dak en heb je je ervan verzekerd dat je dak waterdicht is en voldoet aan alle eisen? Perfect. De gehanteerde volgorde voor een dergelijk project is erg afhankelijk van het gebruikte draagsysteem voor de zonne­panelen.

Wanneer de mogelijkheid er is, raden we aan om eerst de onderste lagen van het sedumdak aan te leggen. Dit zijn bij een sedumdak de (optionele) laag met wortel­werende folie, een drainagelaag en de substraatlaag. Vervolgens plaats je het zonnepanelen-montagesysteem. Wanneer dit klaar is breng breng je het sedum aan - in de vorm van sedummatten of sedum­cassettes - onder en/of rondom de panelen. Het is ook geen probleem om eerst de zonnepanelen installatie (excl. panelen) de installeren en vervolgens het complete sedumdak aan te brengen.

Twijfel je over de beste volgorde? Je kunt altijd even contact met onze groendak-experts opnemen, we helpen je graag verder.

Zonnepanelen installeren op een bestaand groen dak

Wil je je een bestaand sedumdak voorzien van zonne­panelen? Dan zul je een deel van je groene dak vrij moeten maken om ruimte te maken voor de verankering van het montage­systeem. Heb je een aero­dynamisch zonne­panelen­systeem ("bakken" om zonnepanelen op te monteren), dan moet je behoorlijk veel van je groene dak verwijderen. Eigenlijk zonde en niet echt de meest effectieve aanpak dus.

Afhankelijk van het gebruikte montage­systeem kun je het weggehaalde sedum eventueel wel weer gebruiken voor de ballast, wat nodig is voor de zonne­panelen.

Mocht je de keuze maken om de zonnepanelen bovenop een bestaand groen dak te leggen, zorg dan dat je werkt met een profes­sionele partij die ervaring heeft met dergelijke combinaties. Hiermee voorkom je problemen zoals lekkage of een gebrekkige installatie.

foto van aerodynamische zonnepanelen op een groendak
Zonnepanelen met een aerodynamisch montage­systeem. In deze gevallen kun je geen beplanting recht onder de panelen leggen.

Een sedumdak aanbrengen rondom een bestaand zonnepanelen­systeem

Heb je al zonnepanelen op je platte dak en wil je hieronder of rondom een sedumdak aanbrengen? Afhankelijk van de formaten van je dak en het type montage­systeem kan dit een interes­sante upgrade zijn (zie de voordelen hierboven).

Het handigste dan te werken met een groendak­systeem met losse lagen. Zoals bij­voorbeeld ons lichtgewicht sedumdak. Met de mee­geleverde sedummatten kun je bijvoor­beeld gemakkelijk om de zonne­panelen heen werken, doordat je ze kan bijsnijden. Een dergelijk systeem is hierdoor vaak passender aan te brengen, dan bij het gebruik van sedumcassettes.

Sedummatten of cassettes?

Bij de meeste partijen en ook in onze eigen webshop kun je i.g.v. een sedumdak kiezen uit sedummatten (zoden), sedum-kruidenmatten of kant-en-klare cassettes (trays). Voor het aanleggen van een volledig sedumdak rondom de zonne­panelen op een plat dak zijn sedummatten het meest geschikt. Sedummatten zijn namelijk gemakkelijk op maat te snijden.

Sedumcassettes hebben vaste formaten (60 × 40 in ons geval). Hoewel ze met een goede zaag prima op maat te zagen zijn, zijn ze voor installatie rondom een zonnepanelen­systeem iets minder handig. Heb je voldoende ruimte en vind je het niet erg wanneer het groene dak niet exact aansluit op de dakranden of de zonne­panelen, dan kun je natuurlijk rustig sedumcassettes rondom je zonnepanelen leggen.

Montagesystemen zonnepanelen

Er bestaan verschillende bevestigings­systemen om zonne­panelen op het dak te plaatsen. Je kunt ze vastmaken aan de dak­constructie, of los op het dak plaatsen.

  • Panelen vast aan de dakconstructie
    Het frame van de zonne­panelen wordt d.m.v. schroeven vastgemaakt aan het dak. Vervolgens worden de panelen er bovenop geplaatst. Laat dit altijd door een specialist doen of controleren. Een dergelijke bevestiging kan namelijk de water­dichtheid van je dak aantasten.
  • Panelen d.m.v. stellages los op het dak plaatsen
    Je kunt de panelen ook los op het dak plaatsen. Op platte daken worden losse stellages geplaatst waarop vervolgens de panelen gemonteerd worden. Om te zorgen dat de stellages niet verschuiven, moeten ze van ballast worden voorzien. Hiervoor kun je bij­voorbeeld betontegels gebruiken.
  • Consoles (aerodynamische montage­systemen)
    Er bestaan ook zogenoemde consoles. Dit zijn een soort schuine bakken die je op het dak plaatst. In de bakken plaats je verzwaring bestaande uit bijv. grind, zand of betontegels. De consoles liggen direct op het dak. Hieronder kun je dus geen sedum­planten plaatsen.
  • Op maat gemaakte montagesystemen
    Bij grotere leveran­ciers kun je vaak een offerte aanvragen voor op maat gemaakte montage­systemen. Zij kunnen de systemen afstemmen op jouw dak en wensen.

Wil je het sedum ook onder de panelen aanbrengen? Zorg er dan voor dat het groen nog voldoende zonlicht krijgt om goed te kunnen groeien en bloeien. Plaats de panelen ook niet te hoog. Uit onderzoek is gebleken dat dit de werking van het groen kan tegengaan, waardoor het effect van het groendak minder wordt. Een ideale hoogte van de panelen ligt rond de 30-40 cm boven het dak.

twee voorbeelden van aanhaaksystemen voor pv panelen op groendak
Er zijn inmiddels montagesystemen van verschillende materialen verkrijgbaar, die geschikt zijn voor het plaatsen van zonnepanelen op een sedumdak.

Ligging van de zonnepanelen en het sedum

Wanneer je panelen op een plat dak wilt leggen, worden ze op een installatie gemonteerd die ervoor zorgt dat de panelen in de juiste hellingshoek t.o.v. de zon komen te liggen. Voor de meeste opbrengst worden zonne­panelen naar het zuiden gericht.

Bij de combinatie met een sedumdak is de meest ideale opstelling het volgen van richting van het gebouw. Leg je panelen dwars op het dak, bij­voorbeeld bij een oost-west opstelling, dan neemt de zonnepanelen­installatie behoorlijk veel ruimte in.

Afwijken van de optimale ligging komt gunstiger uit met de montage en uitlijning op het dak, het oogt daardoor mooier en je kan er meer ruimte voor je groene dak mee 'vrijspelen'.

De plaatsing van de panelen is natuurlijk wel van belang voor de opbrengst ervan. Het zal dus van de omstandig­heden afhangen hoe je de panelen het beste op het dak plaatst.

Sedum onder zonnepanelen

De meeste sedumsoorten moeten minimaal 4 uur per dag direct zonlicht hebben om goed te kunnen groeien. Sedum dat de hele dag in de schaduw ligt zal dan ook niet erg sterk worden, laat staan dat ze gaan bloeien.

Gebruik je voor je zonne­panelen een laag montage­systeem? Bijvoorbeeld een aero­dynamisch platdak­systeem met consoles. Dan heeft weinig zin om sedum recht onder de panelen te leggen. (In de praktijk zal dit bij dergelijke systemen vaak niet mogelijk zijn, omdat onder de panelen ballast is aangebracht.)

foto dak in hannover
Liggen de zonnepanelen dicht op het dak? Dan heeft het geen zin om sedum recht onder de panelen te leggen. (Foto Wikimedia Commons)

Liggen de panelen 30 cm of hoger boven de dak­bedekking? Dan zullen de sedum­planten zich onder de panelen in de meeste gevallen ook thuis voelen. Er zijn genoeg sedum­soorten die het prima doen in een half-schaduw situatie. Bijkomend voordeel is dat er meer luchtstroom rond de panelen is, waardoor deze koeler en dus efficiënter zullen werken (zie hoofdstuk Voordelen).

Doordat je het sedum met de panelen voor een deel "bedekt", zul je waarschijn­lijk iets vaker water moeten geven tijdens erg warme en droge perioden. Het sedum onder de panelen zal dan misschien niet zo mooi ogen als de planten om de panelen heen, maar dood zal het niet gaan. Daarnaast biedt juist de schaduw ook weer kansen, omdat deze beschutting specifieke planten- en diersoorten aantrekt.

Wie meer wil weten over het plaatsen van sedum onder zonne­panelen kan eens dit onderzoek van de Portland State University lezen (pdf). Tijdens dit onderzoek zijn testen gedaan met verschil­lende montage­systemen en hoogtes.

Let wel op: hoe hoger je de panelen plaatst, hoe meer windbelasting, hoe meer je de installatie moet verzwaren.

Sedum als ballast voor de zonnepanelen

Hiervoor kon je lezen waarom het verstan­dig kan zijn om de panelen iets hoger op het dak te plaatsen, bijvoor­beeld met een open opstelling/stellage middels een frame.

Bijkomend voordeel is dat open opstel­lingen zijn vaak goedkoper zijn. Een nadeel hiervan is dat de panelen dan meer wind vangen. En je dus meer ballast moet aanbrengen om te voorkomen dat de zonne­panelen verschuiven of van je dak vliegen.

Het groene dak zelf kan in dit geval ook zorgen voor de nodige ballast. Ons Biodivers sedumpakket is hier bijvoorbeeld voor geschikt. Hoeveel is afhankelijk van het type systeem, de hellings­hoek van de panelen, de eigen­schappen van het dak en waar/hoe je woont. Het is niet ongewoon dat het groene dak zelf bijna genoeg ballast biedt voor het zonne­panelen systeem. Een sedumdak als ballast zal in ieder geval een aantal betontegels schelen.

Totaalgewicht van de combinatie

Zowel het sedumdak als de zonnepanelen hebben de nodige kilo’s aan gewicht. De dakcon­structie moet dit natuurlijk wel allemaal kunnen dragen. Reken daarom altijd uit wat qua gewicht het totaalplaatje voor jouw dak zal gaan zijn. En verzeker je ervan dat je dak dit alles zonder problemen kan dragen.

Houd voor een berekening het volgende aan:

  • Een sedumdak kan per m2 tussen de 80 en 150 kg wegen.
  • Een zonnepaneel op een platdak­systeem weegt al snel zo’n 25 kg per m2.
  • Op een plat dak komt er nog 20-50 kg per m2 bij aan ballast. Wanneer de panelen aan de rand staan, moet je voor ballast meer rekenen. Zo'n 200-300 kg per m2.
  • Een groendak werkt als een soort spons (water­bergend vermogen). Denk dus ook aan het extra gewicht van regenwater of sneeuw. Dit noem je het verzadigd gewicht.

Het totaalplaatje kan dan uitkomen op minimaal zo'n 130 kg per m2. De meeste daken kunnen dit meestal prima dragen. Bij hout­skelet­bouw hangt het af van hoe het dak is gebouwd en met welke materialen. Raadpleeg een deskundige zoals een constructeur, wanneer je niet zeker bent of jouw dak­constructie de hele combinatie kan dragen.

Lichtgewicht sedumdak

Om het gewicht van het groene dak te beperken kun je kiezen voor een licht­gewicht variant. Het Woonbewust Sedum Lichtgewicht-pakket is hier een voorbeeld van. De ideale oplossing wanneer je niet zeker weet hoeveel gewicht je dak kan dragen. Met een verzadigd gewicht van 66 kg/m2 kun je dit sedumdak namelijk op (bijna) alle platte daken leggen.

Afvoer van regenwater

Tot slot is het ook van belang na te denken over de water­huis­houding op je dak. Wanneer je zonnepanelen op je dak plaatst zal regenwater zich verzamelen aan de onderkant (voet) van je panelen. De neerslag vloeit immers via het oppervlak van de panelen naar beneden. Dit kan van invloed zijn op je groene dak.

Hoewel sedum een zeer sterke plant is, staat de plant niet graag continue met "natte voeten". Door de verzameling van water bij de voet van de panelen kun je  te maken krijgen met rottende wortels. Waardoor je planten dood kunnen gaan.

Het is dus van belang dat water wat zich aan de onderkant van de panelen verzamelt goed kan worden afgevoerd. Om die reden worden aan de voeten van de panelen soms smalle, vegetatievrije (grind)randen aangelegd. Bijkomstig voordeel van deze grindlaag is dat je erosie van de substraatlaag - de laag waarin de sedumplanten zijn geworteld - voorkomt.

Tot slot

Door zonnepanelen op een groen dak aan te brengen ben je dubbel duurzaam bezig. Je haalt bijvoorbeeld wel 4-6% meer rendement met een groendak onder de panelen. De panelen gaan daarnaast langer mee en het sedum draagt bij aan de brand­veiligheid.

De schaduw onder zonne­panelen zorgt voor een rijker scala aan planten en diersoorten, wat weer goed is voor de biodiver­siteit / het milieu. Door het duo samen te plaatsen, versterk je dus de kwaliteiten van beide oplossingen.

In het artikel hebben we uitgelegd de combinatie van een zonnepanelen en sedum op een plat dak het meest ideaal is. Deze combinatie is betaalbaar en je hebt geen gedoe met vergun­ningen. Sedum is namelijk een sterke plant, die ook met een beetje schaduw goed groeit. Wil je alle ruimte op het dak benutten? Dan is gebruik maken van sedummatten de beste optie. Deze kun je makkelijk op maat snijden.

Belangrijk is dat je het juiste montage­systeem gebruikt. Voor het installeren van zonne­panelen in combinatie met een groendak, raden we verhoogde stellages aan. Deze zijn relatief makkelijk bovenop het dak te plaatsen, waarbij het sedum deels kan dienen als ballast. Door de ruimte tussen sedum en panelen kunnen de planten prima overleven en worden de panelen extra gekoeld door de wind, die rondom het paneel kan stromen. Houd ook het totaal­gewicht van de hele combinatie goed in de gaten.

Zelf aanleggen

Een zonnepanelensysteem installeren is geen klus wat een gemiddeld persoon zelf zou moeten doen. Ook niet op een plat dak. Kies hier altijd voor een ervaren installatie­bedrijf, in bezit van de juiste keurmerken. Bij voorkeur een partij die ervaring heeft met de combinatie met een groendak.

Het maken van een groendak kun je wel prima zelf doen, bijvoor­beeld met de vele doe-het-zelfpakketten die er tegen­woordig zijn. Op deze manier kun je - uiteraard in overleg met de zonnepanelen­installateur - prima zelf de voorbereidingen uitvoeren. Lees elders op onze site meer over het zelf maken van een groendak.

Ben je na het lezen van dit artikel enthou­siast geworden over zonnepanelen op een groendak? Kijk dan ook eens bij onze veel­gestelde vragen voor meer informatie. Wil je vrijblijvend advies hebben over jouw specifieke situatie? Neem dan contact op met ons Groendak team!

Afbeelding als illustratie bij artikel Groen dak met zonnepanelen combineren

Gratis gesprek met onze experts

Is mijn dak geschikt? Wat is voor mij de beste oplossing? Wat zijn de subsidie­mogelijk­heden? We begrij­pen dat een groendak een belang­rijke aankoop is die vragen op kan roepen. We helpen je graag hierbij.

Overweeg je een groendak, maar zit je nog wel met een aantal vragen? Onze groendak experts be­ant­woorden ze graag! Vraag nu een gratis advies­gesprek aan en ontdek wat de moge­lijk­heden zijn voor jouw dak.


Gratis adviesgesprek aanvragen Adviesgesprek aanvragen right arrow icon
external link icon
profiel afbeelding Woonbewust
Woonbewust
3 jaren geleden
afbeelding bij Een groendak is (relatief) onderhoudsarm. Dit betekent dat je gemiddeld slechts één tot twee keer per jaar h

Een groendak is (relatief) onderhoudsarm. Dit betekent dat je gemiddeld slechts één tot twee keer per jaar het dak op moet voor onderhoud. Tijdens deze onderhoudsbeurten maak je de hemelwaterafvoeren en grindranden schoon, verwijder je onkruid en mos en bemest je met mestkorrels of speciaal groendakvoer. Daarnaast houden de planten bij extreme droogte van wat extra water! 💦 #woonbewust #groendak #sedumdak

external link icon
profiel afbeelding Woonbewust
Woonbewust
3 jaren geleden
afbeelding bij Een sedumdak is eenvoudig aan te leggen. De groene dakbedekking bestaat uit kant-en-klare vegetatiematten. Dez

Een sedumdak is eenvoudig aan te leggen. De groene dakbedekking bestaat uit kant-en-klare vegetatiematten. Deze zijn bij levering vrijwel volledig bedekt en eenvoudig te plaatsen. Dit betekent binnen een dag een groendak en een mooi groen uitzicht! #woonbewust #groendak #sedumdak

external link icon
profiel afbeelding Woonbewust
Woonbewust
3 jaren geleden
afbeelding bij Wist je dat een groendak met zonnepanelen elkaar versterkt? 💪 Omdat de aanwezigheid van dakbeplanting de te

Wist je dat een groendak met zonnepanelen elkaar versterkt? 💪 Omdat de aanwezigheid van dakbeplanting de temperatuur op het dak verlaagt, werken de zonnepanelen efficiënter. Wil je weten of jouw dak geschikt is voor zonnepanelen? ➡️ Bekijk dan de checklist op onze site via woonbewust.nl/blog #duurzaam #groendak #woonbewust