Thuisbatterij: Zonne-energie opslaan, lagere stroomrekening

Een thuisbatterij (ook wel thuisaccu) is een grote lithium-ion accu met een omvormer en Batterij Management Systeem. Ze slaat zonnestroom op die je niet direct gebruikt, zodat je die later in huis kunt verbruiken in plaats van stroom van het net af te nemen.

Let op: zo’n batterij maakt je niet volledig zelfvoorzienend. Een standaard accu kan ongeveer 6 kWh opslaan, terwijl tien zonnepanelen op een zonnige dag tot 15 kWh kunnen leveren. Je hebt dus nog steeds het elektriciteitsnet nodig voor pieken in zomer en winter.

Met salderen kun je stroom die je teruglevert één-op-één wegstrepen tegen stroom die je later afneemt. Daardoor is het directe financiële voordeel van een thuisbatterij momenteel beperkt.

De waarde neemt toe wanneer het salderen wordt afgebouwd of wanneer je overstapt op een dynamisch energiecontract. Dan profiteer je van lage uurprijzen om te laden en vermijd je hoge tarieven door eigen stroom te gebruiken.

Thuisbatterijen variëren van 2 kWh tot zo’n 20 kWh. Een veelgekozen middenmaat is 6 kWh. Een vuistregel: neem circa 1 kWh accucapaciteit per 1.000 kWh jaarverbruik of per kilowattpiek zonnepanelen.

Een kleiner huishouden (1-2 personen) komt vaak uit op 5 kWh, terwijl gezinnen met 4-5 personen sneller richting 10-15 kWh gaan. Groter is niet altijd beter: een te grote batterij raakt in de zomer snel vol en benut je in de winter niet optimaal.

Voor een gangbare 6 kWh accu inclusief omvormer en installatie betaal je momenteel enkele duizenden euro’s: reken grofweg €4.000 - €6.000. Kleinere accu’s (5 kWh) beginnen rond €3.500, grotere (15 kWh) kunnen tot €9.000 oplopen.

Prijzen dalen gestaag doordat productie toeneemt en de techniek volwassener wordt. Vergelijk daarom altijd meerdere offertes voordat je beslist.

Alleen op hogere eigen-consumptie van zonnestroom is de terugverdientijd volgens Milieu Centraal op dit moment vaak >10 jaar en daarmee onzeker.

Combineer je de accu met een dynamisch contract, dan kun je verdienen aan uurprijzen. Diverse marktbureaus becijferen hiermee een potentiële terugverdientijd van circa 5-8 jaar, maar dit blijft afhankelijk van prijsontwikkeling en je verbruiksprofiel.

Ja. Koop je als particuliere zonnestroomproducent een thuisbatterij, dan kun je de 21% btw vaak terugvragen via de Kleine Ondernemersregeling (KOR). Je registreert je kortstondig als ondernemer, claimt de btw en stapt daarna terug uit de regeling.

Laad je de accu ook op goedkope uren van het net, dan moet je op die vergoedingen btw afdragen. De Belastingdienst rekent met een forfait voor privégebruik; check hun stappenplan om verrassingen te voorkomen.

Je hebt zonnepanelen, een slimme meter, voldoende ruimte in de meterkast en een koele, geventileerde plek (bijv. schuur of garage) nodig. De meeste systemen kunnen op zowel een 1- als 3-faseaansluiting; bij hoge vermogens is 3-fase wenselijk.

Daarnaast moet de locatie brandveilig zijn (niet in een vluchtweg) en bij voorkeur op een onbrandbare ondergrond. Een erkende installateur controleert of de groepenkast en bekabeling toereikend zijn.

Voor verreweg de meeste accu-systemen is een slimme meter verplicht. Het apparaat meet export en import per kwartier of uur, waarna de batterijsoftware bepaalt wanneer laden of ontladen slim is. Zonder slimme meter mis je dat sturingssignaal.

Bij kleinere batterijen tot circa 5 kW laad-/ontlaadvermogen volstaat vaak de bestaande aansluiting. Wil je sneller laden of handelen op de markt, dan kan een 3-faseaansluiting noodzakelijk zijn. Een installateur berekent of verzwaren rendabel is.

Alleen als het systeem een zogeheten back-up-functie (EPS) of een speciale omschakelautomaat heeft. Bij de meeste standaardinstallaties schakelt de omvormer uit zodra het net wegvalt, zodat monteurs veilig kunnen werken.

Wil je noodstroom, bespreek dat vooraf; extra hardware en keuringen zijn dan nodig.

Lithium-ion batterijen kunnen bij oververhitting in thermal runaway raken. Plaats de accu daarom op een koele, goed geventileerde locatie buiten je vluchtroute, bijvoorbeeld in de schuur of garage, en kies een model dat voldoet aan norm IEC-EN 62619.

Installeer een rookmelder in dezelfde ruimte en laat de installatie uitvoeren door een gecertificeerde vakman.

Moderne lithium-ion accu’s halen doorgaans 6.000 ± 10.000 laadcycli, oftewel 10 - 20 jaar bij normaal gebruik.

De garantie bedraagt vaak 10 jaar of tot 70 % restcapaciteit. Na die periode werkt de batterij nog wel, maar met minder inhoud.

Onderhoud is beperkt: stof het apparaat maandelijks af en zuig jaarlijks ventilatieroosters schoon. Bewaak de status via de app van het Batterij Management Systeem.

Nog niet officieel. Energielabel-software rekent accu’s meestal niet mee. Wel kan een batterij de woningwaarde indirect verhogen doordat toekomstige kopers lagere energiekosten verwachten.

Dat kan, maar de businesscase steunt dan volledig op prijsverschillen in een dynamisch contract. Dit is risicovoller omdat marktprijzen sterk variëren.

Voor particuliere thuisbatterijen bestaat momenteel geen landelijke subsidie. Diverse provincies en gemeenten experimenteren met leningen of pilots, maar de beschikbaarheid wisselt. Controleer de Energiesubsidiewijzer voor lokale regelingen.