Offertes aanvragen

Het plaatsen van zonnepanelen kan veel vragen oproepen. Daarom geeft Woonbewust antwoorden op de meest gestelde vragen. Niet iedereen weet bijvoorbeeld hoeveel een zonnepaneel opbrengt, hoe een zonnepaneel werkt of wat bijvoorbeeld salderen is. Op deze pagina vind je - per categorie - de meest gestelde vragen over zonnepanelen.

Aanschaf

Eén van de belangrijkste dingen om op te letten bij de aanschaf van zonnepanelen is het rendement van de aan te schaffen panelen. Daarnaast is het belangrijk om te kijken naar het energieverbruik in jouw huishouden en de hoeveelheid ruimte op je dak.

Bij de aanschaf van zonnepanelen is het goed om te realiseren dat de prijs per capaciteit van de eenheden - in andere woorden het aantal Wp - belangrijk is om naar te kijken, in plaats van de aanschafprijs per paneel. Anders gezegd betekent dit dat het slim is om te kijken naar de verhouding tussen de capaciteit van de panelen (Wp) en de hoeveelheid die je er voor betaald.

Het is goed om je te verdiepen in de kwaliteit en het rendement van de panelen, maar ook in de situatie van jouw woning, zoals de aard en de oriëntatie van de daken. De hellingshoek van de panelen in combinatie met de oriëntatie van de daken is belangrijk voor het behalen van een optimale opbrengst en rendement.

Wanneer je beschikt over een woning met een klein dak, zal het praktisch nooit lukken om jouw gehele jaarlijkse energieverbruik te vervangen door zonne-energie.

Het is bij kleine daken belangrijk om te kiezen voor panelen met de hoogste capaciteit per vierkante meter, ofwel een hoog rendement.

Lees ook: Soorten zonnepanelen.

Het is niet direct aan te geven of de investering in zonnepanelen volledig wordt teruggekregen bij de verkoop van je woning. Dit is afhankelijk van welke afspraken je maakt met de koper. Een woning die is voorzien van zonnepanelen, ligt beter in de markt qua verkoop.Het is ook mogelijk de panelen mee te nemen naar een volgende woning.

Lees ook: Zonnepanelen verhuizen of meenemen.

Algemeen

De meeste zonne-energie wordt overdag opgewekt omdat op dat moment de zon schijnt. Veel mensen zijn dan op hun werk, wat dus betekent dat de opgewekte energie niet nodig is omdat er geen apparaten gebruikt worden. De opgewekte energie die niet gebruikt wordt, wordt teruggestuurd naar het elektriciteitsnet.  Zodra jij energie nodig hebt, wordt deze weggestreept tegen de energie die je hebt aangeleverd.

Voorbeeld: Je hebt 100 kWh opgewekt maar niet gebruikt. Dit kun je terugkrijgen van het elektriciteitsnet zonder dat je daarvoor betaalt. Het aantal kWh dat je extra gebruikt moet je wel betalen. Dus stel, je gebruikt bijvoorbeeld 150 kWh, terwijl je zelf 100 kWh opgewekt hebt. Dan betaal je alleen voor de overgebleven 50 kWh.

Een inverter (of omvormer) zorgt ervoor dat de energie die jij opwekt door middel van je panelen, gelijk wordt gesteld met de elektriciteit die we van het elektriciteitsnet halen. De ‘gelijkspanning’ van zonnepanelen wordt omgezet in de zogeheten ‘wisselstroom’ (230 volt).

Bij de installatie van zonnepanelen wordt deze omvormer in de meterkast geplaatst. De inverter zorgt er dan voor dat je je opgewekte energie kan gebruiken en dat het naar het elektriciteitsnet getransporteerd kan worden.

Wattpiek (Wp) geeft het vermogen van een zonnepaneel weer wanneer deze onder ideale omstandigheden zou functioneren. In Nederland levert 1 Wattpiek per jaar (op een goed dak) ongeveer 0.85 kilowattuur (kWh) op. Een installatie van 1500 Wp zal in een jaar tijd dus ongeveer 1275 kWh overleveren. De daadwerkelijke opbrengst is natuurlijk afhankelijk van je dak (heeft dit een zonnige oriëntatie en hellingshoek?) en hoe veel zonuren er in een specifiek jaar zijn.

Glas-glas zonnepanelen bestaan uit twee lagen glas met daartussen zonnecellen. In vergelijking tot reguliere panelen – welke bestaan uit een laag glas, een laag zonnecellen en een laag kunststof folie – is de degradatie bij deze panelen veel lager.

Bij de meeste reguliere zonnepanelen wordt een vermogensgarantie van 80% na 25 jaar geleverd. Bij glas-glas panelen krijg je doorgaans een vermogensgarantie van 87% na 30 jaar. De prijs van glas-glas panelen ligt in verhouding hoger.

Lees ook: Soorten zonnepanelen.

Zonnepannen zijn in principe dakpannen met daarin zonnepanelen verwerkt. Eén van de grootste nadelen van zonnepannen is de prijs. Daarnaast hebben zonnepannen een lagere capaciteit dan normale zonnepanelen.

Lees ook: Soorten zonnepanelen.

Een omvormer zet gelijkstroom vanuit zonnepanelen om in wisselstroom. Gelijkstroom is de stroom die door zonnepanelen wordt opgewekt, terwijl wisselstroom de elektriciteit is die in huis gebruikt kan worden of welke aan het elektriciteitsnet geleverd kan worden. Hierdoor is een omvormer nodig om van de zonne-energie gebruik te kunnen maken.

Het is van belang een omvormer te kiezen die is afgestemd op de capaciteit van de zonnepanelen en het rendement dat deze kunnen behalen. Wanneer niet de volledige capaciteit van de panelen behaald kan worden, doordat bijvoorbeeld de hellingshoek van de panelen niet ideaal is etc., dan kan het voldoende zijn om een omvormer met een ietwat lagere capaciteit aan te schaffen. Het voordeel hiervan is dat deze vaak een wat lagere aanschafprijs hebben.

Een omvormer mag qua capaciteit maximaal 20 procent kleiner en 10 procent groter zijn dan het vermogen van de zonnepanelen.

Er zijn op dit moment vier verschillende soorten omvormers in de omloop. Dit zijn: string omvormers, multi-string omvormers, micro omvormers en power optimizers.

String omvormers komen het meeste voor. Deze worden gebruikt wanneer alle zonnepanelen dezelfde richting hebben. Hierbij worden de panelen in lange ‘strings’ (in serie) gekoppeld. Vervolgens worden de strings aan de omvormer gekoppeld. Deze vorm van installatie heeft de minste kans op storingen, doordat het systeem relatief makkelijk in elkaar steekt. Er zit in dit systeem één omvormer. Daarin zit een MPP-tracker. Een MPP tracker zoekt naar de beste combinatie van stroom en spanning om zo het hoogste rendement te halen: the Maximal Power Point (MPP).

Multi-string omvormers hebben een vergelijkbaar systeem met dat van string omvormers, maar in dit geval bestaat het systeem uit meerdere ‘stringen’ welke parallel aangesloten worden op de omvormer. Het is hierbij van belang dat elke string minimaal vijf a zes zonnepanelen bevat. Elke string heeft een eigen MPP tracker. Dit systeem wordt toegepast bij systemen vanaf 10 zonnepanelen en wanneer er sprake is van andere hellingshoeken en/of lichtinval.

Micro omvormers zijn systemen waarbinnen ieder paneel zijn eigen omvormer heeft, welke allemaal op de wisselstroom zijn aangesloten. Het grote voordeel hiervan is dat ieder paneel zijn eigen MPP tracking heeft. Dit wordt toegepast in het geval van vele verschillende hellingshoeken en andere lichtinval etc. of in het geval dat het systeem kleiner is dan de vereiste 5 voor string omvormers. Doordat het systeem wat complexer in elkaar steekt is het wat storingsgevoeliger.

Een combinatie tussen power optimizers en omvormers vormen samen een tussenvorm tussen string- en micro omvormers. Ieder paneel in dit systeem wordt uitgerust met een power optimizer, welke het MPP tracken per paneel regelt. Net als bij string omvormers is er één centrale omvormer nodig om de gelijkstroom om te zetten in wisselspanning.

Er zijn twee soorten stroom: gelijkstroom en wisselstroom.

Gelijkstroom is stroom met een constante stroomrichting, deze stroom wordt geleverd door batterijen, accu’s en zonnepanelen. Het grootste nadeel van deze stroom is dat niet omgezet kan worden in hoogspanning. Gelijkstroom kan in een omvormer omgezet worden in wisselstroom.

Wisselstroom kan in huis gebruikt worden. Hoogspanning is de enige vorm van stroom die over grote afstanden vervoerd kan worden zonder verlies te maken. Wisselstroom kan wél getransformeerd worden naar hoogspanning. Dit wordt gedaan in een transformatorhuisje.

Met een gemiddeld energieverbruik wordt meestal het gemiddelde verbruik van gas en elektriciteit bedoeld. Een huishouden in Nederland verbruikt ongeveer 1470 m3 gas en 3000kWh stroom. Dit bedraagt ongeveer €2100,- per jaar.

Het gasverbruik per huishouden verschilt uiteraard enorm per huishouden en het type woning. Zo profiteren rijtjeswoningen bijvoorbeeld van het feit dat ze ingesloten zitten. Daarnaast heeft de mate van isolatie van de woning invloed op het gasverbruik. Ook de hoeveelheid mensen en de hoeveelheid elektriciteit verbruikende apparaten in een huishouden heeft hier invloed op.

Uiteraard bestaan er heel veel soorten panelen, waardoor de oppervlakte van een zonnepaneel sterk kan verschillen.

In de praktijk wordt er meestal gewerkt met zonnepanelen van 72 vierkante zonnecellen, met elk een zijde van 156 mm. Hierdoor komt de afmeting van een paneel ongeveer uit 165 cm lang, en 100 cm breed, samen dus 1,65 m2.

Er bestaat een groot verschil tussen een zonnepaneel en een zonneboiler (of zonnecollector).

Een zonnepaneel zorgt ervoor de dat het licht van de zon wordt omgezet in elektriciteit. Dit gebeurt in de fotovoltaïsche cellen.

Op dezelfde milieuvriendelijke manier zorgt een zonneboiler of zonnecollector ervoor dat de zonnewarmte water opwarmt voor huishoudelijk gebruik. Twee typen collectoren worden gebruikt: een vacuümcollector of een plaatcollector in de vorm van een zwarte vlakke plaat, welke een vloeistof bevat die door de zon wordt verwarmd. De warmte afkomstig uit deze vloeistof wordt afgestaan aan het koude water in de boiler. In de zomer is het meestal voldoende warm om deze installatie haar werk naar behoren te laten doen. Tijdens de winter of op dagen met weinig of geen direct zonlicht, moet er extra verwarmd worden om tot een goed resultaat te komen.

Een zonnepaneel werkt onafhankelijk van de warmte. Het werkt zuiver op licht. Dus zowel tijdens de zomer als tijdens de winter. Dit zorgt ervoor dat een zonnepaneel efficiënter werkt. Je benut  de zon dan ook het meest met een zonnepaneel.

In zonnepanelen zitten twee lagen fotovoltaïsche cellen, waartussen elektrische stroom wordt opgewekt onder invloed van het licht van de zon.

Met een zonnecollector wordt daarentegen warmte opgewekt door middel van de warmte van de zon. Een zonnecollector wordt vaak gebruikt om ruimtes in huis of (tap)water te verwarmen.

De meeste zonnecellen worden gemaakt van silicium. Tussen twee lagen silicium wordt een elektrische spanning opgewekt door middel van zonlicht. Het silicium in deze cellen bestaat uit kristallen. Deze vorm is te onderscheiden in twee soorten: monokristallijn en polykristallijn.

Monokristallijn zonnecellen worden gevormd uit één kristal. Het oppervlak van deze cel bestaat uit een egaal zwart oppervlak met elektroden. Deze soort heeft het hoogste rendement, maar heeft tegelijkertijd ook de hoogste aanschafprijs. Deze soort wordt vaak gekozen in gevallen van weinig ruimte.

De tweede soort panelen bestaan uit polykristallijne cellen die bestaan uit meerdere grove kristallen. Hierdoor is het oppervlak van de cel niet egaal zwart. Ook deze vorm heeft een hoog rendement, hoewel net iets langer dan dat van monokristallijne panelen. Ook ligt de aanschafprijs iets lager.

Een andere vorm van zonnecellen bestaan wordt uit amorf silicium gemaakt, wat betekent dat ze poeder bevatten in plaats van kristallen. De zonnecellen worden door middel van de zogeheten ‘dunne laag technologie’ gemaakt, wat ze dun en flexibel maakt, maar ook een lager rendement geeft. Dit worden ook wel dunne film zonnepanelen genoemd.

Lees ook: Soorten zonnepanelen.

De blauwe zonnepanelen bevatten polykristallijne cellen (polycellen) en worden vaak geleverd met een aluminium rand. De zwarte panelen bevatten monokristallijne cellen (monocellen). Beide panelen beschikken over kristallijn silicium.

Doordat de blauwe panelen met polykristallijne cellen in één keer afkoelen – in plaats van geleidelijk zoals bij de monokristallijne cellen – kunnen er zichtbare kristallen ontstaan. Dit is de voornaamste reden waarom mensen voor monokristallijne (zwarte) panelen kiezen.

Naast een verschil in uiterlijk, zit er ook een klein verschil in werking tussen de beide panelen. Polykristallijne panelen werken beter met een indirecte inval van licht en monokristallijne met een directe inval. Daarnaast zijn polykristallijne panelen iets goedkoper in aanschafprijs dan monokristallijne panelen. Het verschil in prijs bedraagt ongeveer een paar tientjes per zonnepaneel.

Lees ook: Soorten zonnepanelen.

Een zonnepaneel en een PV-paneel zijn twee verschillende benamingen voor hetzelfde. ‘PV’ komt van het Engelse ‘photovoltaic’, wat ‘fotovoltaïsch’ betekent. Het zijn de fotovoltaïsche cellen in de panelen die de zonne-energie opvangen en deze omzetten in elektriciteit.

Particulier worden zonnepanelen gebruikt om  je huishouden te voorzien van elektriciteit. Warm water wordt gecreëerd door middel van een zonneboiler. Om huis en tuin te verlichten kan gebruikt gemaakt worden van verlichting met een accu en zonnecellen.

Zonnepanelen worden niet alleen particulier gebruikt om zonne-energie op te wekken, maar ook op bedrijfspanden komt het steeds meer voor.

Daarnaast wordt zonne-energie gebruikt om auto’s, boten en zelfs ruimtevaartuigen voort te laten bewegen. Ook veel kleine apparaten kunnen voorzien worden van zonnecellen, zoals rekenmachines, powerbanks en horloges.  

Lees ook: De toepassingen van zonne-energie.

Zonnepanelen kunnen reflecteren. Echter, wanneer je niet in een vrijstaand huis woont, en je buren dus relatief dichtbij zitten, zullen zij hier geen last van hebben. Zonnepanelen liggen op het dak van je huis en de reflectie kan hierdoor niet naar beneden schijnen.

Overburen zullen echter last kunnen hebben van reflectie, wanneer zij op een verdieping zijn die hoger ligt dan jouw zonnepanelen. Let wel: de zon is continu in beweging en de hoek van de reflectie zal nooit lang op dezelfde plaats schijnen. Erg veel ongemak zal het dus niet met zich meebrengen.

Daarnaast zijn er coatings op de markt die de reflectie verminderen, en dit probleem verder beperken.

Dunne film zonnepanelen

Als je kijkt naar de hoeveelheid rendement per m2 van het dakoppervlak, dan hebben dunne film zonnepanelen een lager rendement dan reguliere panelen.

Een nadeel aan dunne film zonnepanelen is het feit dat ze in vergelijking tot reguliere zonnepanelen een lager rendement hebben per vierkante meter. Ook moeten ze geaard worden wanneer ze alleen enkelzijdig geïsoleerd zijn. Daarnaast wordt voor sommige dunne film zonnepanelen een omvormer met transformator geëist. Deze hebben in de regel een 2 tot 4% lager rendement dan omvormers zonder transformator, wat betekent dat de financiële voordelen van dunne film zonnepanelen gering zijn.

Dunne film zonnepanelen zijn panelen die gemaakt zijn door middel van de dunnelaagtechnologie. Ze bestaan vaak uit amorf silicium, CI(G)S en CdTe-zonnecellen. Door de geringe dikte van de panelen zijn ze flexibel, wat ze allerlei verschillende toepassingen geeft. Daarnaast bestaan dunne film panelen uit één egaal zwart oppervlak, doordat ze niet uit individuele zonnecellen opgebouwd worden. Dit geeft ze qua uiterlijk een groot voordeel. Een ander voordeel is het feit dat dunne film panelen minder warmtegevoelig zijn; minder opbrengstverlies op warme dagen. Echter, voor plaatsing op het dak zijn dunne film panelen op het moment minder geschikt.  

Financiën, subsidies en kosten

Zonnepanelen kunnen worden blootgesteld aan verschillende omgevingsinvloeden. Om deze risico's volledig af te dekken, kun je de zonnepanelen laten verzekeren. Je kunt hierbij kiezen voor een opstalverzekering, aansprakelijkheidsverzekering of een gespecialiseerde zonnepanelenverzekering. Deze laatste verzekert ook zaken die de opstalverzekering meestal niet dekt. Zo kun je bijvoorbeeld denken aan bouwfouten, diefstal, vandalisme, reparaties en verlies van opbrengst door bijvoorbeeld een storing.

Voor de aanschaf en installatie van zonnepanelen geldt het reguliere btw tarief van 21%.

Het is in Nederland mogelijk om een btw terugvraag te doen voor de installatie en de aanschaf van zonnepanelen. Het gaat hier om een percentage van 21% van het bestede bedrag. Het feit dat je gebruik kunt maken van deze regeling komt doordat je wordt gezien als ‘ondernemer’. Het is hierbij belangrijk dat de btw binnen 6 maanden wordt teruggevraagd en dat zowel de energierekening als de factuur voor de panelen op dezelfde naam staan.

De afkorting SGZE staat voor Stichting Garantiefonds ZonneEnergie. Het is een samenwerking tussen meerdere leveranciers die de garantie bieden dat, mocht er één leverancier ophouden met bestaan, de overige leveranciers de garanties overnemen. De drie pijlers van het fonds zijn: aanbetalingsgarantie, fabrieksgarantie en geschillenregeling. Hierdoor bieden ze een zekerheid wat betreft de aanbetaling en de fabrieksgarantie op je zonnepanelen.

Gebruik

Bij een analoge elektriciteitsmeter kan het zijn dat de schijf terug loopt wanneer de geleverde energie via zonne-energie groter is dan het verbruik. Het kan ook zo zijn dat de teller achteruit loopt. Op deze manier kun je zien dat je meterstand wordt verlaagd doordat je ook energie opwekt.

Tegenwoordig wordt er echter in de meeste gevallen gebruik gemaakt van een digitale elektriciteitsmeter (ook wel slimme meter genoemd). Deze digitale meters hebben meterstanden voor zowel het verbruik als de teruglevering. Het verschil tussen deze twee meterstanden wordt gebruikt om de terugleververgoeding (het saldo) te bepalen. M.a.w.: de opbrengst wordt verrekend met je verbruik.

De opbrengst van zonnepanelen wordt over een geheel jaar berekend. Uiteraard zijn er goede en minder goede dagen c.q. maanden bij. Bij slechte weersomstandigheden zal de opbrengst uiteraard iets minder zijn. Toch dient er vooral gekeken te worden naar de jaaropbrengst en dat afzetten tegen het jaarverbruik.

Panelen zijn goed bestand tegen zware weersomstandigheden zoals onweer als ze goed geïnstalleerd zijn. Zonnepanelen zijn echter geen bliksemafleiders. De meeste ondernemingen die zonnepanelen aanbieden, bieden overspanningsbeveiliging aan. Dit zorgt ervoor dat de omvormer en eventuele andere apparaten in jouw huis niet getroffen kunnen worden door eventuele blikseminslag via de zonnepanelen.

Ook als het vriest doen zonnepanelen hun werk. Uiteraard moet er geen sneeuw op de zonnepanelen liggen. Een dik pak sneeuw kan ervoor zorgen dat de zonnepanelen onvoldoende licht opvangen, waardoor ze weinig tot geen energie produceren. .

Er zijn verschillende manieren om dit in de gaten te houden:

  • Je kunt de meterstanden zelf bijhouden en dan controle op de opbrengst houden;
  • De opgewekte energie is ook af te lezen op het display van de omvormer;
  • Je kunt er een solarlog systeem voor aanschaffen;
  • Je kunt een monitoring systeem door de leverancier laten installeren zodat je een constante toevoer heeft aan informatie.

Gemiddeld gaan zonnepanelen tussen de 25 en 30 jaar mee. Bij zonnepanelen wordt vaak ook een opbrengstgarantie gegeven van 25 jaar. Dit houdt in dat er gegarandeerd wordt dat de panelen na 25 jaar nog over minstens 80% van hun vermogen bezitten.

De levensduur van omvormers ligt echter een stuk lager. Daar waar panelen zo’n 25 jaar meegaan, gaat de gemiddelde omvormer zo’n 8 tot 12 jaar mee. Dat wil zeggen dat je gedurende de levensduur van de zonnepanelen de omvormer gemiddeld één keer moet vervangen. Het is slim hier alvast rekening mee te houden in de rekensom bij aanschaf van je zonnepanelen.  

Dit hangt af van of je een standalone systeem hebt of een netgekoppelde variant. Het standalone (of autonome) systeem slaat overtollige energie op in een accu en zal nog steeds werken bij stroomuitval op het energienet.

Wanneer u een aan het elektriciteitsnet gekoppelde installatie heeft, zal bij een stroomstoring de zonnestroom installatie ook uit gaan. Dit komt doordat bij een stroomstoring de omvormer - welke is gekoppeld aan het elektriciteitsnetwerk - zal worden uitgeschakeld. Dit uit veiligheid, omdat er anders spanning op het net kan staan, wat weer gevaarlijk kan zijn voor monteurs en onderhoudsmensen.

Wil je bij stroomuitval toch stroom hebben, dan moet je dus je zonne-energie installatie loskoppelen van het elektriciteitsnet en gebruik maken van een autonoom systeem. Gebruik maken van deze accu's is een stuk belastender voor het milieu. Ook zijn autonome systemen een stuk duurder dan netgekoppelde systemen, waardoor deze zichzelf dus niet of nauwelijks zullen terugverdienen.

Op sommige omvormers kun je een back-up systeem aansluiten. Deze zal bij een stroomstoring op het net overschakelen naar accu's. Dit systeem kost echter een paar duizend euro's. Deze investering is dan ook alleen de moeite waard in een geval waarin de stroomlevering voor langere tijd kan uitvallen.

Installatie

Tegenwoordig is er veel mogelijk op het gebied van zonnepanelen. Als je eigenaar bent van het dak, genoeg ruimte hebt en je dak niet de hele dag in de schaduw ligt is de kans groot dat jouw dak geschikt is.

Echter, als je je goed wilt oriënteren komt er meer bij kijken. Je moet je afvragen hoeveel zonnepanelen je nodig hebt en wat voor een type zonnepanelen er allemaal zijn. Dit hangt af van je type dak, je budget en de beschikbare ruimte.

Lees ook: Checklist: is mijn dak geschikt voor zonnepanelen?

Nee, dat hoeft niet altijd zo te zijn. Er zijn stand-alone systemen en systemen gekoppeld aan het elektriciteitsnet.

Het stand-alone systeem slaat overtollige energie op in een accu. Deze variant wordt meestal gebruikt op plekken waar het elektriciteitsnet ontbreekt of op plaatsen waar een aansluiting op het elektriciteitsnetwerk te duur is.

De netgekoppelde variant wordt het meest gebruikt. Via een omvormer levert je groene stroom aan het elektriciteitsnet en zo ben je je eigen ‘energieleverancier’. Na plaatsing van de zonnepanelen moet de omvormer doorgaans op een aparte groep in de meterkast worden aangesloten. Dit heeft te maken met de maximale stromen in je installatie (elektra bedrading e.d.). Doorgaans kunt je tot 3 zonnepanelen aansluiten op één groep. Hoewel er op internet veel informatie over het aansluiten van de omvormer te vinden is, kun je dit het beste laten doen door een installateur.

Voor meer informatie over het aansluiten op uw hoofdaansluiting kun je ook een adviesgesprek aanvragen met een adviseur of installateur. Deze komt bij je thuis kijken en zal je kunnen vertellen in hoeverre je meterkast geschikt is en hoe de aansluiting moet gebeuren.

In principe hoeft er niet gehakt en gebroken te worden. Vaak dient er een gaatje gemaakt te worden voor een kabel van buiten naar binnen. De installatie vindt verder aan de buitenkant van het dak plaats.

Op een plat dak is het mogelijk dat er een doorvoer gemaakt dient te worden. Uiteraard wordt dit door een installateur professioneel gedaan en worden openingen eventueel weer met dakleer dicht gemaakt.

In de meeste gevallen is het niet nodig om een speciale vergunning aan te vragen voor de plaatsing van zonnepanelen, mits je voldoet aan bepaalde eisen.

Allereerst is het belangrijk dat de panelen geïntegreerd zijn met de omvormer. Wanneer dit niet het geval is, moet de omvormer in het desbetreffende gebouw geplaatst worden.

Op een schuin dak is het een vereiste dat de panelen in of direct op het dakoppervlak geplaatst worden. Daarnaast moet de hellingsgraad van de panelen even groot zijn als die van het dak. Ook mogen de panelen niet uitsteken.

In het geval van een plat dak geldt dat de panelen met een afstand van minstens hun eigen hoogte van de dakrand geplaatst moeten worden. Het is hierbij belangrijk om voor de veiligheid de panelen in ieder geval een halve meter vanaf de dakrand te plaatsen.

Plaats je de zonnepanelen niet op het dak maar in de tuin, dan geldt dat de constructie niet hoger mag worden dan vijf meter en dat je het binnen het bestemmingsplan van de woning past.  

In het geval van een monumentaal of beschermd pand is het wel een vereiste om een vergunning aan te vragen.   

Het is een misvatting dat je dak precies een hoek van 36 graden moet hebben. Het is echter wel zo dat goed geplaatste zonnepanelen het rendement aanzienlijk verhogen. Hiervoor is een hoek van 36 graden gemiddeld het meest ideaal.

Daarnaast verschilt de meest ideale hoek met de oriëntatie van de panelen. Idealiter staat de zon altijd recht boven de panelen, maar dat zou betekenen dat ze met de zon mee moeten draaien. Hier zijn speciale systemen voor, maar deze zijn erg prijzig. Daarom is het goed om een hellingshoek te vinden waarmee toch zo veel mogelijk zonnestralen opgevangen kunnen worden. De zon komt op in het oosten en gaat onder in het westen. Daarom kun je het beste de panelen naar het zuiden  richten. Wanneer dit niet mogelijk is, is plaatsing op het zuidoosten of zuidwesten een goed alternatief.

Zonnepanelen met een oriëntatie naar het oosten of westen liggen idealiter met een hoek van 13 graden. Richting het zuidoosten en zuidwesten kun je ze het beste met een hoek van 25 graden leggen. Richting het zuiden is een hoek rond de 36 graden het meest ideaal.

Wanneer je over een dak beschikt dat aan de ene kant richting het westen wijst en aan de andere kant richting het oosten, dan kun je aan beide kanten panelen plaatsen.

Vaak wordt er in dit geval voor gekozen de panelen naar het oosten en het westen te richten omdat ze op deze manier geen schaduw over elkaar werpen, zoals bij een zuid opstelling het geval zou zijn.

In dit geval is het extra belangrijk om een passende omvormer te kiezen. Er dient in dit geval een omvormer te worden gekozen met minimaal twee "trackers", één voor de oost- en één voor de noordkant.

In principe kunnen alle daken die zuidelijk georiënteerd zijn of die zuidelijk tussen oost of west liggen, in aanmerking komen voor zonnepanelen. Zonnepanelen kunnen zowel op een plat als op schuin dak geplaatst worden. Je dient er rekening mee te houden dat op de buitenste 50 cm van je dak tot aan de dakrand geen panelen geplaatst mogen worden. Daarnaast is het belangrijk er op te letten dat wanneer de panelen staand geplaatst worden op een plat dat, er geen schaduwen van de panelen over de rij daarachter vallen. Ook op een rieten dak kunnen gewoon zonnepanelen geplaatst worden. Er komen in dit geval echter wel extra kosten voor de installatie bij kijken.

Bekijk de verschillende mogelijkheden voor jouw woning door middel van onze gratis Woonbewust Woningscan.

De installatie bestaat naast minimaal vijf à zes panelen. Per vijf à zes panelen worden er omvormers geplaatst. Daarnaast is bedrading nodig om de panelen en de omvormer op elkaar en het elektriciteitsnet aan te sluiten. Voor de bevestiging van de panelen op het dak, is een montageset nodig. Het kan ook nodig zijn om een extra groep in de meterkast te monteren. Ten slotte kan de opbrengst worden geoptimaliseerd door het gebruik van Power Optimizers.

Om een richtlijn te bieden, kun je voor een compleet systeem van 10 zonnepanelen met een vermogen van 250 wattpiek per paneel, inclusief omvormer en installatie, gemiddeld €4700 rekenen.

Wanneer je van plan bent al het energieverbruik van je huishouden te vervangen door zonne-energie, dan is het handig om eerst vast te stellen hoeveel er op dit moment verbruikt wordt. Wordt er in jouw huishouden gemiddeld zo’n 3400 kWh verbruikt per jaar, dan heb je bijvoorbeeld een zonnesysteem van ruim 4000Wp nodig. Dan kun je bijvoorbeeld kiezen voor 16 panelen met een vermogen van 250Wp. Dit zal ongeveer €7600 kosten.  

Een aantal factoren zijn van invloed op de kosten van je zonnepanelensysteem. Allereerst er zijn verschillende prijsklassen per type en merk zonnepaneel. Ook speelt het aantal panelen een rol. Naast panelen moet er een omvormer aangeschaft worden. Hierbij geldt hetzelfde; er zijn verschillende prijsklassen per type en merk. Eventueel moet er een nieuwe groep op de meterkast geplaatst worden. Ook de gekozen aanbieder oefent invloed uit op de prijs van de installatie. Gemiddeld liggen de kosten voor een zonnepanelen systeem zo rond de €5000-7000 euro voor 14 panelen (excl. subsidies).

Bekijk de verschillende mogelijkheden voor jouw woning door middel van onze gratis Woonbewust Woningscan.

Onderhoud en schoonmaken

Zonnepanelen worden minder efficiënt wanneer ze vies zijn, doordat vuil op de panelen er voor zorgt dat minder zonnestralen de panelen bereikt. Het systeem werkt dan nog steeds, maar levert dan aanzienlijk minder energie op.

Lees ook: Onderhoud van zonnepanelen.

In de regel zijn zonnepanelen onderhoudsarm. Het schoonmaken van zonnepanelen hoeft zelden tot nooit te gebeuren. Over het algemeen spoelt de regen het vuil van de panelen. Hierom is het des te handiger de panelen schuin te monteren. Het is verstandig om de panelen eens per vijf jaar te (laten) reinigen om het overige vuil te laten verwijderen.

Het kan zijn dat regelmatiger schoonmaken nodig is, bijvoorbeeld wanneer je in een bosrijke omgeving woont waardoor bladeren of vogels de panelen vies maken. In en na de herfst is het extra verstandig om even te checken of er niet te veel bladeren op de panelen liggen.

Lees ook: Onderhoud van zonnepanelen.

Maak je de panelen schoon, doe dit met beleid. Schoonmaakmiddelen kunnen krassen veroorzaken die het opwekken van energie niet bevorderen of zelfs verstoren. Gebruik voor de schoonmaak simpelweg water en een doek of spons om vieze vlekken te verwijderen en droog hierna de panelen af. Houd zelf in de gaten wanneer schoonmaak nodig is, zo ontwikkel je vanzelf een patroon.

Daarnaast kun je door het aanbrengen van een vuilafstotende laag je ervan verzekeren dat de panelen langer en/of beter schoon blijven. Deze laag wordt ook wel een nano coating genoemd.

Lees ook: Onderhoud van zonnepanelen.

Opbrengst en rendement

Een zonnecel is een elektrische cel die lichtenergie omzet in bruikbare elektrische energie. Een klassiek zonnepaneel bestaat uit 32 of 72 zonnecellen. Op dit moment produceert een zonnecel gemiddeld 3,5 Wattpiek (Wp). Uitgaande van een paneel met 72 zonnecellen, produceert een paneel gemiddeld zo'n 250 Wattpiek.

De opbrengst van een zonnecel hangt af van een aantal factoren:

  • De breedte van de band gap, de energiekloof tussen valentie- en geleidingsband;
  • De aard van de energiekloof: direct of indirect;
  • De vrije weglengte van de ladingsdragers, vooral van de minderheidsladingdragers.

Een zonnepaneel van één vierkante meter (1 m²) levert per jaar ongeveer 80 kWh aan elektriciteit op. Wanneer je  dus 15 m² aan zonnepanelen installeert heeft je een opbrengst van ongeveer 1200 kWh. Voor uitgebreidere informatie over de hoeveelheid energie die je kunt produceren, kun je de gratis Woonbewust Woningscan doen.

Ja, zonnepanelen in Nederland kunnen zeker rendabel zijn. Er wordt nog vaak getwijfeld of zonnepanelen in het Nederlandse klimaat rendabel zijn, aangezien het in Nederland niet altijd mooi weer is. Moderne zonnepanelen functioneren echter ook prima in minder of bewolkt weer, mede omdat ze ook gevoelig zijn voor indirect zonlicht en zwakker zonlicht. Met het oog op de voortdurend stijgende energieprijzen en energiebelastingen wordt de terugverdientijd van zonnepanelen daarnaast steeds korter.

Het geld dat je op je spaarrekening bij de bank hebt staan levert je hooguit een paar procent rente per jaar op.  Moderne zonnepanelen kunnen zich al binnen 8 jaar terugverdienen en hebben een levensduur van meer dan 25 jaar. Het rendement zal daarom uiteindelijk een stuk hoger liggen dan wanneer je je geld op de bank laat staan. Het aanschaffen van je eigen zonnepanelen is daarmee dus een interessante investering. Daarbij is het extra mooi meegenomen dat je hiermee bijdraagt aan het stimuleren van duurzame energie in Nederland.

Lees ook: Is mijn dak geschikt voor zonnepanelen?

In tegenstelling tot wat veel mensen denken, werken zonnepanelen ook wanneer er weinig tot geen zon is. Zonnepanelen werken namelijk voornamelijk op basis van licht en dus niet alleen op basis van zonlicht. Daarom worden zonne-energie systemen ook vaak aangeduid als PV (Photovoltaics) systemen of fotovoltaïsche systemen.

Naast de hellingsgraad is de lichtintensiteit dan ook een van de belangrijkste factoren bij het opwekken van zonne-energie. Uiteraard leveren zonnepanelen veel meer op wanneer de zon er vol op schijnt. De opbrengst in de maanden juni, juli en augustus zal beduidend hoger zijn dan in de donkere wintermaanden. Maar de zonnepanelen leveren dus altijd stroom op.

Om de zonnecellen te beschermen worden de panelen altijd bedekt met een plaat glas. Een groot nadeel hiervan is dat het glas een groot deel van het zonlicht reflecteert. Op de meeste zonnepaneel systemen wordt daarom in een dunne laag een coating aangebracht om de weerspiegeling van zonlicht te verminderen. Door deze coating wordt het zonlicht verstrooid, wat er voor zorgt dat het licht beter op het zonnepaneel komt.

Dit is tevens de reden waarom de meeste zonnepanelen donker van kleur zijn. De energieopbrengst van de zonnepanelen kan tot wel 5 procent stijgen door het gebruik van deze coating.

Het berekenen van de efficiency is eigenlijk onder te verdelen in twee stappen. Als eerste wordt er gekeken naar de grootte van een dak en dan vooral naar de grootte van het geschikte deel waar de panelen geplaatst kunnen worden. Heb jij bijvoorbeeld een dakkapel, of een aantal bomen rondom je huis, dan kunnen we daar rekening mee houden in de berekening. Het is immers overbodig en niet verstandig om panelen te plaatsen die hun werk niet optimaal kunnen doen. Uiteindelijk wordt de bruikbare oppervlakte berekend en kunnen we bepalen hoeveel zonnepanelen er op een dak passen.

Dat brengt ons bij de tweede stap. Hierbij wordt er gekeken hoe de oriëntatie van een dak is ten opzichte van de zon, en het type dak (plat, schuin). Aan de hand van deze twee aspecten wordt er gekeken hoe efficiënt de te plaatsen zonnepanelen zullen zijn. Hoe meer een dak gericht is naar het zuiden en hoe dichter bij de hoek van 36° hoe beter. Ben je benieuwd geworden naar de mogelijkheden voor zonnepanelen op jouw dak, dan kun je meer informatie inwinnen door de gratis Woonbewust Woningscan te doen.

Zodra er zonne-energie opgewekt wordt, kan er voor drie opties gekozen worden:

  • De opgewekte energie kan worden opgeslagen in een accu;
  • Meteen worden verbruikt;
  • Of het kan aangeleverd worden aan het elektriciteitsnet.

Wanneer zonnepanelen op daken in steden gemonteerd zijn, wordt er vaak voor gekozen om de overige energie die in woning zelf niet gebruikt wordt tegen een vergoeding aan het net te leveren. In gebieden waar het onmogelijk is om de panelen op het lichtnet aan te sluiten, zoals op zee, wordt er vaak voor gekozen de energie op te slaan in accu’s.

Hoeveel energie er wordt opgewekt is afhankelijk van een aantal verschillende factoren.

  • Allereerst speelt het vermogen en het rendement van de panelen een rol. Hierbij zijn het type, het materiaal en de leeftijd van het paneel van belang. - Daarnaast is de oriëntatie van het paneel cruciaal. Het is het meest ideaal wanneer het paneel naar het zuiden gericht is.
  • Ook kan het een aanzienlijk verschil maken de panelen op het dak te monteren in plaats van op de grond.
  • Een hellingshoek van 36 graden ideaal om er voor te zorgen dat het ligt zo recht mogelijk op het paneel valt. Zorg er ook voor dat je geen schaduw hebt.
  • Als laatste oefent temperatuur ook invloed uit op de opwekking. Onder hogere temperaturen wordt er namelijk minder vermogen opgewekt dan bij lagere temperaturen.

Om te kunnen berekenen hoeveel energie er opgewekt kan worden, zijn er standaard condities vastgesteld. Dit houdt in dat er bij een luchtmassa van 1,5, een temperatuur van 25 °C en een instraling van 1000W/m2 een piekvermogen wordt opgewekt. Dit wordt genoteerd als Wp (Wattpiek). Om de jaaropbrengst in kWh die daadwerkelijk wordt opgewekt te berekenen, wordt het vermogen in Wattpiek met 0,85 vermenigvuldigd.

Om te berekenen hoeveel energie er in jouw geval opgewekt kan worden door middel van zonnepanelen, kun je de gratis Woonbewust Woningscan doen.

Power optimizers

Power optimizers (ook wel kortweg optimizer genoemd) zorgen ervoor dat de opbrengst van een afzonderlijk paneel – waarop de optimizer geïnstalleerd is – optimaal gebruikt wordt.

Zonder optimizer wordt de opbrengst bepaald door het zwakste zonnepaneel. Power optimizers kosten zo rond de €60. Per zonnepaneel heb je één power optimizer nodig.

Of het voordelig is om voor een power optimizer te kiezen, hangt af van jouw situatie. Wanneer er bijvoorbeeld bijna geen tijdelijke schaduwen over de panelen vallen, is de meerwaarde van een power optimizer beperkt. Wanneer de panelen in verschillende richtingen zijn gelegd of wanneer er een (tijdelijke) schaduw over één of meerdere panelen valt, dan kan een power optimizer wel degelijk een verschil maken.

Ja. Waar het normaal gesproken niet aantrekkelijk is om een zonnepaneel direct naast bijvoorbeeld een schoorsteen te leggen – omdat er hierdoor een schaduw over één of meerdere panelen valt – kan dit door middel van een power optimizer minder kwaad. Hierdoor passen er meer zonnepanelen op het dak.